شير به عنوان منبع كلسيم
کلسيم يكي از مهمترين تركيبات معدني مغذي ميباشد و بايد از طريق غذا وارد بدن انسان شود. كلسيم نقش اساسي در استحكام استخوانها و سلامت دندانها دارد.
از ديگر فوايد كلسيم ميتوان به نقش آن در انقباض ماهيچهها، لخته شدن خون، انتقال پيامهاي عصبي نام برد. هر ليوان شير (250 ميلي ليتر) حدود 315 ميلي گرم كلسيم دارد كه 30 درصد كلسيم روزانه مورد نياز بدن انسان را تامين ميكند.
بنابراين مصرف روزانه سه ليوان شير ميتواند نياز بدن به كلسيم را كاملا مرتفع سازد. جذب كلسيم در بدن به عوامل خاص بستگي دارد بري مثال تعادل كلسيم با فسفر اهميت زيادي در جذب كلسيم دارد به اين دليل مصرف قرصهاي كلسيم به دليل داشتن كلسيم غير بيولوژيك از جذب مناسبي برخوردار نميباشند.
در حاليكه كلسيم در شير به صورت بيولوژيك (حياتي) موجود بوده و همراه با ديگر عوامل موثر در جذب مانند ويتامين D بهتر جذب ميشود.كودكان و زنان شيرده به كلسيم بيشتري نياز دارند. اغلب سالخوردگان از پوكي استخوان رنج ميبرند در سنين بالا به علت تغييرات فيزيولوژيكي هورمونهاي بدن، جذب كلسيم دچار اختلال ميشود. تحقيقات نشان داده است اين گونه افراد كلسيم شير را بهتر جذب ميكنند.
چربي شير
چربي در شير به صورت گويچههايي با اندازههاي مختلف وجود دارد. در حدود "60" درصد چربي شير از نوع اشباع شده است. اين مقدار در طول فصول با تغيير تغذيه دام تغيير ميكند.چربي شير علاوه بر انرژيزا بودن به دليل وجود ويتامين محلول در چربي مانند "A"و "D" ارزش غذايي بالايي دارد.
برخي تحقيقات نشان داده است كه مصرف تركيب كامل شير، نميتواند منشا ايجاد بيماري افزايش چربي در خون باشد. بلكه آنان بيماري افزايش چربي خون را ناشي از مصرف شكلهاي ديگري چربي مانند انواع چربيهاي هيدروژنه گياهي و اختلال در سوخت ساز اين نوع چربيها ميدانند.
پروتئينهاي شير
پروتئينهاي شير را ميتوان در دو دسته قرار داد: كازئين و پروتئينهاي آب پنير. هر دو دسته اين پروتئينها در مراحل سوخت و ساز داخل بدن، اسيد آمينههاي ضروري را توليد ميكنند كه براي ساخت پروتئينهاي بدن مورد استفاده قرار ميگيرند.
اسيدآمينههاي ضروري اسيدآمينههاي هستند كه بايد از طريق تغذيه وارد بدن انسان شوند. شير اگر با غلات مصرف شود از غناي پروتييني بيشتري برخوردار است.
قند شير يا لاكتوز
قند موجود در شير لاكتوز نام دارد. اين ماده به وسيله آنزيمهاي خاصي در سيستم گوارشي تجزيه شده و به قندهاي سادهتري تبديل ميشود. آنزيم تجزيه كننده لاكتوز در ابتداي تولد و تا سنين كودكي در سيستم گوارشي انسان ترشح ميشود، اما در عدهاي از مردم بنا به دلايل ناشناختهاي، مقدار اين آنزيم در جواني و بزرگسالي رو به نقصان گذاشته و يا توليد نميشود.
در اين موارد بدن اين افراد قادر به تجزيه قند شير نبوده و اگر اين افراد شير بنوشند با نفخ و اختلالات گوارشي مواجه خواهند شد. اين حالت را بيماري عدم تحمل لاكتوز مينامند. اغلب اين افراد از نوشيدن شير امتناع ميورزند.
بيماري يا اختلال عدم تحمل لاكتوز به صورت بسيار حاد در افراد محدودي ديده ميشود و اكثر افرادي كه به آن دچار هستند با درجات متفاوت اين اختلال را تحمل ميكنند. چون شير تركيبي بسيار مغذي و حياتي است نبايد اين افراد از خوردن آن امتناع كنند.
روشهاي زير براي مصرف شير در افرادي كه مشكل عدم تحمل لاكتوز را دارند، پيشنهاد شده است:
1ـ شير را به صورت سرد مصرف كنند.
2 ـ شير را به مقدار كم و به دفعات متعدد بنوشند.
3 ـ از شيرهاي بدون لاكتوز (كه در دسترس است) استفاده كنند.
4 ـ از فرآوردههاي ديگر لبني مانند ماست و پنير استفاده كنند. زيرا لاكتوز شير در اين فرآوردهها در ضمن فرآيند توليد كاملا تجزيه ميشود.
ويتامينهاي موجود در شير
|